AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Murat Kurum’un “130 bin canımız gitmiş” sözlerinin “Kahramanmaraş depremlerinin itirafı” olarak yansıtılması üzerine, bir açıklama yaptı. Kurum,’130 binin’ Cumhuriyet tarihindeki depremlerde yaşamını yitiren toplam kişi sayısı olduğunu ifade etti. Kurum’un açıklaması üzerine Odatv Türkiye’de 100 yılda meydana gelen depremleri inceledi. Son 100 yıl içinde meydana gelen depremlerde resmi rakamlara göre 127 bin 556 kişi yaşamını yitirdi.
Türkiye Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattıyla deprem kuşağında yer alıyor. Son yüz yıl içerisinde Türkiye’de meydana gelen büyük depremler şöyle ve sonuçları şöyle:
2023 KAHRAMANMARAŞ DEPREMLERİ
6 Şubat 2023’te dokuz saat arayla meydana gelen 7,8 ve 7,5 büyüklüklerindeki iki deprem Türkiye’de 11 ili etkiledi. Depremler sonucunda Türkiye’de resmî rakamlara göre en az 50 bin 783, Suriye’de ise en az 8 bin 476 kişi hayatını kaybetti ve toplam 122 binden fazla kişi ise yaralandı.
2020 İZMİR DEPREMİ
İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020’de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde 117 kişi yaşamını yitirdi.
2020 ELAZIĞ DEPREMİ
24 Ocak 2020 tarihinde yerel saatle 20.55’te Türkiye’nin Elazığ ilinde meydana gelen ve başta Elazığ ve Malatya olmak üzere tüm Doğu Anadolu Bölgesini etkisi altına alan merkez üssü Elazığ’nın Sivrice ilçesine bağlı Çevrimtaş köyü olan ve yaklaşık 22 saniye kadar süren deprem. Depremde 44 kişi hayatını kaybetti, 1.604 kişi yaralandı.
2011 VAN DEPREMİ
23 Ekim 2011 günü Türkiye saati ile 13:41’de Van’da meydana gelen ve 25 saniye süren deprem. Depremin merkez üssü Van’a 17 kilometre uzaklıktaki Tabanlı köyüdür. Van depreminde 604 kişi hayatını kaybederken, 4152 kişi de yaralanmıştı.
2003 BİNGÖL DEPREMİ
2003 Bingöl Depremi, 1 Mayıs 2003 tarihinde yerel saatle 03.27’de (00:27 UTC) gerçekleşen, Türkiye’nin doğusunu etkileyen, 6,4 büyüklüğündeki depremdir. Merkezi Bingöl’ün 15 km. kuzeyindeki Bingöl bölgesidir. Etkilenen bölgede en az 176 kişi öldü, 625 bina çöktü veya ağır hasara uğradı. Çeltiksuyu’ndaki yatılı okulda koğuş bloku çöktüğünde 84 can kaybı meydana geldi.
1999 DÜZCE DEPREMİ
12 Kasım 1999 depremi nedeniyle toplam 845 kişi yaşamını yitirmiş, 2678 kişi yaralanmış ve binlerce kişi evsiz kalmıştır. Her iki depremde 1115 kişi hayatını kaybederken 3836 kişi de yaralanmıştır.
1999 GÖLCÜK DEPREMİ
1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02’de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Richter ölçeğine göre 7,5 Mw büyüklüğünde gerçekleşen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.
17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi’nde, Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmî raporlara göre 17.480 ölüm, 23.781 yaralanma oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü.
1998 ADANA-CEYHAN DEPREMİ
1998 Adana-Ceyhan depremi veya 1998 Adana depremi, yaklaşık 6,2 büyüklüğünde depremdir. Deprem, 27 Haziran 1998 tarihinde yerel saatle 16:55’te Çukurova olarak bilinen Türkiye’nin güney bölgesini vurdu.
Bu olay Türkiye’nin beşinci büyük şehri olan Adana ve Adana bölgesinin en kalabalık yöresi olan Ceyhan’ı ve bu iki şehir arasında Ceyhan Nehri boyunca yerleşmiş olan köylerde 145 kişinin ölümüne, 1.500 kişinin yaralanmasına ve binlerce kişinin evsiz kalmasına yol açtı.
1992 ERZİNCAN DEPREMİ
1992 Erzincan Depremi, 13 Mart 1992 tarihinde yerel saatle 19:08’de Türkiye’de Erzincan ilinin güneydoğusunda meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. 653 kişi öldü, 8057 bina hasar gördü veya yıkıldı. Bu deprem 1939 Erzincan Depremi’nin merkez üssü yakınındadır. Kuzey Anadolu Fayı üzerinde bulunan Erzincan, bu depremle beraber tarihindeki altıncı büyük depremi yaşamıştır.
1983 ERZURUM DEPREMİ
Erzurum ve çevresinde büyük hasara ve önemli ölçüde can kaybına neden olan depremin büyüklüğü 6,9’dur. Depremde 1.155 kişi ölmüş, 537 kişi yaralanmış, 3.241 konut ağır, 3 bin konut orta ve 4 bin konut hafif hasar görmüş, 30 bini aşkın hayvan telef olmuştur.
1976 ÇALDIRAN DEPREMİ
1976 Çaldıran depremi, 24 Kasım 1976 tarihinde yerel saatle 12:22’de merkez üssü Van’ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 Ms büyüklüğündeki deprem. 3840 kişi öldü, 9232 bina hasar gördü. 2000 kilometrekarelik bir alandaki evlerin %80’i yıkıldı.
Depremin yanı sıra bölgede gece hava sıcaklığının -17 dereceye kadar düşmesi sonucu donma nedeniyle de ölümler oldu. Yağmur ve kar yağışları nedeniyle kurtarma ve yardım çalışmaları gecikti.
Deprem en çok Muradiye ve çevre ilçeler olan Erciş ve Özalp’de can ve mal kaybına sebep oldu. 3.304 kişilik nüfusa sahip Çaldıran’da evlerin %95’i yıkıldı ve 615 kişi öldü.
1975 LİCE DEPREMİ
1975 Lice Depremi, 6 Eylül 1975 tarihinde yerel saatle 12:20’de Diyarbakır’ın Lice ilçesi ve köylerinde oluşan 23 saniye süren şiddetli yer sarsıntısı. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü depremin büyüklüğünü 6,6 Ms olarak açıkladı. 2385 kişi öldü, 8149 bina hasar gördü veya yıkıldı. B
1971 BİNGÖL DEPREMİ
22 Mayıs 1971 tarihinde merkez üssü Türkiye’nin Bingöl ili olan deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. 878 kişi öldü, 700 kişi yaralandı, 9111 bina hasar gördü veya yıkıldı.
Deprem, Bingöl’ün yanı sıra Erzincan’ın bazı köylerinde de yıkımlara ve ölümlere yol açtı. Bu depremden 10 gün önce 1971 Burdur Depremi yaşanmıştı.
1971 BURDUR DEPREMİ
12 Mayıs 1971 yerel saat ile 08:25’te Burdur ilinde gerçekleşen 5.9 büyüklüğündeki deprem. Kent merkezi ile birçok köy çevresinde evler yıkılmış ve 57 kişi yaşamını yitirmiştir.
1970 GEDİZ DEPREMİ
Gediz Depremi, 28 Mart 1970 tarihinde, mahallî saatla 23.00’ten az sonra, merkezi Kütahya’nın batısındaki Gediz yöresinde meydana gelen deprem. Depremde Batı Anadolu sarsılmıştır. Bu depremi daha başka sarsıntılar takip etmiş ve haftalar sonra dahi farklı büyüklükte sarsıntılar ve ufak depremler hissedilmiştir.
Yaklaşık olarak 3000 km2 genişliğindeki sarsıntı alanında takriben 3500 ev tamamen yıkıldı, 7000 ev ağır surette ve 10.600 den fazla bina da fazla ölçüde hasara uğramıştır. 33.000 aile, yaklaşık olarak 80.000 kişi barınaksız kalmış, 6 saniye süren depremde 800 kişi (yabancı kaynaklarda 1086 kişi) ölmüş ve 520 (yabancı kaynaklarda 1260 kişi) yaralanmıştır.
1966 VARTO DEPREMİ
1966 Varto depremi, 19 Ağustos 1966 tarihinde Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Muş ilinin Varto kazasında meydana geldi. Büyüklüğü 6,9 Ms olan deprem sonucunda 2.394 kişi öldü.
1953 YENİCE GÖNEN DEPREMİ
1953 Yenice-Gönen Depremi, 18 Mart 1953 tarihinde Türkiye saatiyle 21:06’da Çanakkale’nin ilçesi Yenice’nin 12 kilometre doğusunda meydana gelen deprem. Deprem sonucu 265 kişi öldü, 6750 bina hasar gördü veya yıkıldı.
1949 KARLIOVA DEPREMİ
1949 Karlıova depremi, 17 Ağustos 1949 tarihinde, yerel saatle 20:43’te Türkiye’de Doğu Anadolu bölgesinde bulunan Bingöl ili Karlıova ilçesinde meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,7 Ms olarak ölçüldü. Depremde 450 kişi öldü, 3500 bina hasar gördü.
1946 VARTO DEPREMİ
1946’da Muş’un Varto ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremde 839 kişi hayatını kaybetti.
1944 BOLU-GEREDE DEPREMİ
1944 Bolu-Gerede depremi ya da Gerede-Çerkeş depremi, 1 Şubat 1944 tarihinde yerel saat ile 05.22’de 7.2 büyüklüğünde (tahmini) meydana gelen deprem. Depremde 3959 kişi hayatını kaybederken 20 binden fazla binada hasar oluştu.
1943 TOSYA LADİK DEPREMİ
1943 Tosya-Ladik depremi 27 Kasım günü yerel saat ile 00.20’de Kastamonu, Tosya’da meydana geldi. 4000 can kaybına yol açan ve 7.2 büyüklüğünde meydana gelen deprem.
1943 ADAPAZARI HENDEK DEPREMİ
1943 Adapazarı-Hendek depremi 20 Haziran yerel saat ile 17.32’de meydana geldi. 336 can kaybına yol açan ve 6.6 büyüklüğünde meydana gelen deprem.
1942 NİKSAR-ERBAA DEPREMİ
20 Aralık 1942’de yerel saat ile 17.05’te yaşanan, 3000 can kaybına yol açan 7.0 büyüklüğünde deprem.
1941 VAN-ERCİŞ DEPREMİ
10 Eylül 1941’de Van’ın Erciş ilçesinde meydana gelen deprem. Richter ölçeğine göre 5.9 Ms büyüklüğündeki depremde 192 kişi ölürken 36 köy de yerlle bir oldu.
1939 ERZİNCAN DEPREMİ
26-27 Aralık 1939 tarihinde Erzincan’da oluşan çok şiddetli yer sarsıntısıdır. Yüzey dalgası büyüklüğü 7,9 richter ölçeği’ne göre büyüklüğü 7,2 olan deprem sonucunda toplam 32.962 kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 100.000 kişi de yaralanmıştır.
1930 HAKKARİ DEPREMİ
7 Mayıs 1930 tarihinde Türkiye saat 00.34’te Türkiye-İran sınırında gerçekleşti. Sınırın Türkiye tarafında Hakkâri bu depremden etkilendi. Büyüklüğü 7,2 olan bu depremde 2514 kişi öldü, yaklaşık 3000 bina hasar gördü.
NE OLMUŞTU?
Murat Kurum, Candaş Tolga Işık ile Az Önce Konuştum programında açıklamalarda bulundu. 6 Şubat depremlerinin yıl dönümüne günler kala yaptığı açıklamada Kurum“Candaş bey 130 bin canımız gitmiş ya. 11 ilde deprem oldu bakın. İstanbul 11 ile yetişir ama İstanbul’a bir şey olursa ülke gider, bayrak gider, devlet kalmaz. Deprem sorunu terörle mücadele sorunu kadar bu yüzden önemli” dedi.
Kurum’un sözleri itiraf olarak yorumlandı. TMMOB’un depremin 8. ayında yayımladığı raporda 50 bin 783 kişinin hayatını kaybettiği açıklanması hatırlatıldı.
Konunun gündem olmasının ardından Murat Kurum sosyal medya hesabından bir paylaşım yaparak benzer sözler söylediği başka bir yayına yer verdi. Kurum’un bu akşam X hesabından yaptığı açıklamada “6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde 11 ilimizde 50 bin canımız gitti. Cumhuriyet tarihindeki depremlerdeyse toplam 130 bin kişi hayatını kaybetti. Aynı yayında ve aylar önceki yayınlarda da defalarca söylememize rağmen, bunun bugün bir siyasi polemik konusu haline getirilmesi gerçekten üzücü. Yalana sarılan siyaset anlayışıyla hakikatli bir zafer kazanılamayacağını 31 Mart’ta kaybettiklerinde görecekler.” dedi.
